Wie de ziekte van Parkinson krijgt of een familielid heeft met de ziekte, vraagt het zich wellicht af: is parkinson erfelijk?
‘Parkinson is (deels) ook genetisch bepaald.’ Het is een van de stellingen uit de kennistest, van ParkinsonNL, die we nog niet zo lang geleden ontwikkelden om zo meer kennis en bewustwording te creëren van wat parkinson(isme) nu precies inhoudt.
Hoe het met het antwoord zit? De stelling uit de test klopt: bij een deel van de mensen met parkinson is er sprake van een genetische component. Met een genetische ziekte wordt bedoeld dat het een erfelijke ziekte is. Zo’n ziekte ontstaat door een afwijking van een gen en erf je van (een van) je ouders. Om te bepalen of de ziekte inderdaad erfelijk is, is DNA-onderzoek nodig.
Is de ziekte van Parkinson erfelijk?
De snelstgroeiende hersenziekte van dit moment heeft niet één oorzaak. Daar zijn wetenschappers het wereldwijd over eens. We weten dat er verschillende oorzaken zijn en die hebben invloed op elkaar.
Erfelijkheid kan een van die oorzaken zijn. Bij sommige mensen is de ziekte van Parkinson inderdaad erfelijk. (Bij parkinsonismen is de ziekte meestal niet erfelijk). Auteurs Jorrit Hoff en Bas Bloem schrijven in het boek De Parkinsonpandemie: ‘We hebben de laatste jaren meer geleerd over hoe de ziekte ontstaat, en met name wat de rol van onze leefomgeving is bij het ontstaan van parkinson. We weten inmiddels dat genetische oorzaken een verklaring bieden bij zo’n 10 tot 15 procent van de mensen met parkinson, en dan met name bij diegenen die de ziekte al op jongere leeftijd krijgen. De snelle wereldwijde groei lijkt echter vooral te worden verklaard door onze leefomgeving.’
Parkinson komt dus maar voor een klein gedeelte voor rekening van erfelijkheid. Naast erfelijkheid spelen omgevingsfactoren dus een rol, dit zijn invloeden van buitenaf. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat pesticiden, oplosmiddelen en luchtverontreiniging parkinson kunnen veroorzaken.
Lees ook → Wat zijn de oorzaken van de ziekte van Parkinson?
De kans op erfelijke oorzaak
Agnita Boon, neuroloog bij het Erasmus MC, vertelt op parkinsonopmaat.nl, de website voor de gelijknamige studie voor onderzoek naar het ontstaan en verloop van de ziekte van Parkinson, meer over de kans op een erfelijke oorzaak. ‘Naarmate mensen jonger zijn, is de kans op een erfelijke oorzaak groter. Met name bij mensen bij wie de ziekte zich openbaart voor het vijftigste levensjaar. Bij deze mensen gaat in ongeveer 10% van de gevallen om een erfelijke vorm. Boven de leeftijdsgrens van vijftig is de kans op erfelijkheid minder groot. Als de ziekte van Parkinson vaak in de familie voorkomt, is er een kans op erfelijkheid. Een klinisch geneticus (medisch specialist, red.) kan dit onderzoeken.’
Parkinson is de snelst groeiende hersenziekte in Nederland. ParkinsonNL zet alles op alles om de ziekte af te remmen en, uiteindelijk, te voorkomen. Dat doen we door te investeren in baanbrekend onderzoek, innovaties en voorlichting. Help mee. Met jouw donatie maak je dit mede mogelijk.