Deskundigen over de voordelen van bewegen voor mensen met parkinson

Er zijn talloze mensen die in actie komen voor ParkinsonNL. Zij worden donateur, vragen een gratis donatiebox aan of maken een actie aan via ons eigen actieplatform. Regelmatig horen we dat iemand graag een actie wil aanmaken, maar dat zij vanwege parkinson moeilijk kunnen bewegen. Nu kan in actie komen op veel verschillende manieren. ParkinsonNL sprak twee deskundigen om de voordelen van bewegen op een rijtje te zetten en tips geven hoe je zelf in actie ofwel in beweging kan komen.

Even voorstellen

Wilfred van der Maas en Marlies van Nimwegen werken allebei bij het coördinatiecentrum van ParkinsonNet. Wilfred werkt daarnaast als gespecialiseerd fysiotherapeut en is aangesloten bij ParkinsonNet. Marlies is altijd al bezig geweest in de ‘wereld van parkinson’. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het opleiden en opgeleid houden van fysiotherapeuten en oefentherapeuten die zijn aangesloten bij het netwerk van ParkinsonNet. Dat doen zij door kennis uit de wetenschap over parkinson te vertalen naar goede zorg voor mensen met parkinson door fysio- en oefentherapeuten.

Bewegen en parkinson. Kan je daar meer over vertellen?

Wilfred: ‘Bewegen is altijd goed, en ook zeker voor mensen met parkinson en parkinsonisme. Voor veel mensen wordt bewegen echter wel moeilijker of lastiger, en is het soms een uitdaging om in beweging te komen of te blijven. Tegelijkertijd weten we dat bewegen een goede invloed heeft op het verloop van de ziekte.’

Marlies: ‘Bewegen is inderdaad heel goed! Het is belangrijk om de effecten van bewegen uit elkaar te trekken. Allereerst is er natuurlijk het algemene effect van bewegen: bewegen is goed voor hart en bloedvaten, voor gewrichten en draagt positief bij aan stemming en slaap. Specifiek voor mensen met parkinson en parkinsonisme werkt bewegen als een soort symptoombestrijding: mensen die meer bewegen zijn minder stijf, bewegen makkelijker en ervaren minder last van hun parkinsonklachten. Tot slot laat steeds meer onderzoek zien dat bewegen mogelijk effect zou kunnen hebben op de progressie van de ziekte, dus dat er ook in het brein daadwerkelijk iets verandert waardoor mensen minder snel achteruitgaan. Daar wordt op dit moment veel onderzoek naar gedaan.’

Langere tijd sporten met parkinson

Wilfred: ‘Als je kijkt naar de Beweegrichtlijnen, dan geldt voor volwassenen een norm van  150 minuten per week matig tot intensief bewegen. Dat geldt ook voor iemand met parkinson. Het is vervolgens heel afhankelijk van hoeveel energie iemand heeft, hoeveel klachten iemand ervaart en welke doelen iemand graag wil bereiken die samen bepalen of dit haalbaar is. Daarom adviseren wij ook zeker iedereen met parkinson die graag meer wil bewegen, in gesprek te gaan met een zorgverlener van ParkinsonNet.’

Marlies: ‘Bottom line is dat mensen met parkinson in het algemeen goed in staat zijn om te sporten en te trainen. Maar bij het maken van een trainingsschema, is het wel belangrijk om rekening te houden met het feit dat zij parkinson(isme) hebben. Fysiologisch gezien kunnen mensen met parkinson zich wel langere tijd inspannen, maar zij hebben natuurlijk wel meer uitdagingen. Belangrijk is dat mensen die langere tijd minder actief zijn geweest, dit zorgvuldig opbouwen en goed naar hun lijf luisteren. Daarom is het zeker goed om dat te doen onder begeleiding van een expert op het gebied van bewegen.’

Medicijngebruik

Marlies:  We horen weleens van mensen met parkinson dat hun klachten erger worden als ze sporten. Tijdens het sporten voelen veel mensen zich vaak een stuk beter, soms zelfs bijna weer gezond. Maar direct na het sporten kunnen de klachten gedurende een korte periode wel wat toenemen, het lichaam ‘verbruikt’ natuurlijk dopamine om te bewegen. Om het sporten beter mogelijk te maken kan extra dopamine medicatie innemen voorafgaand aan het sporten – in overleg met de neuroloog – ook geen kwaad. Idem voor wat extra  dopamine medicatie na afloop van het sporten als de klachten dan tijdelijk erger zijn. Regelmatig sporten is gunstig voor mensen met parkinson: het leidt er per saldo toe dat de motorische symptomen van de parkinson wat afnemen – sporten werkt in dat opzicht net als een dopaminerg medicijn. Experts verwachten dat regelmatig sporten ook goed is voor een aantal non-motorische symptomen van parkinson, zoals de slaap of een depressie, dit moet nog beter onderzocht worden in goed wetenschappelijk onderzoek. Maar sporten op zich verergert de ziekte niet! Sterker nog:  er zijn voorzichtige aanwijzingen uit wetenschappelijk onderzoek dat regelmatig sporten de ziekte van Parkinson misschien zelfs kan afremmen, maar ook dit moet nog beter onderzocht worden.

Sporten lastig? Begin met bewegen!

Marlies: ‘Een mooie eerste stap om meer te gaan bewegen is beginnen met een stukje wandelen of eens te gaan kijken bij een sportgroep voor mensen met parkinson. En onthoudt: íets doen is altijd beter dan niets doen! En het is belangrijk een activiteit of een doel te kiezen wat echt bij jou past, simpelweg omdat je het dan langer vol kunt houden. Vanuit ParkinsonNet hebben we vorig jaar een aantal afleveringen van ParkinsonTV in Beweging gemaakt; online zijn deze afleveringen te bekijken en op deze manier kunnen mensen in hun eigen woonkamer meedoen met de oefeningen.’

→ ParkinsonTV ontwikkelde ‘In beweging’. Makkelijk volgbare afleveringen om in beweging te komen

Wiflred: ‘Sommige mensen vinden het heel fijn om bij een club aangesloten te zijn. Omdat je dan het stukje regelmaat meekrijgt en het sociale vlak, maar ik spreek ook  mensen met parkinson die het juist prettig vinden om alleen te sporten en zo hun eigen planning/ritme kunnen bepalen. Ontdek vooral wat je zelf prettig vindt. Een fysiotherapeut kan met je meedenken in het opbouwen van bewegen naar uiteindelijk sporten.’

→ Vind hier jouw beweegactiviteit of zorgprofessional in de buurt

Conclusie

Als we het hebben over bewegen, geldt sowieso: iets is beter dan niets! Kijkend naar mogelijke effecten in het brein van mensen met parkinson(isme), lijkt de intensiteit van bewegen van groot belang. Dat betekent dat de hartslag moet stijgen, en mensen licht gaan hijgen en/of zweten.
Maar het allerbelangrijkste is: kies een activiteit die je leuk vindt en bij je past!

In actie komen voor ParkinsonNL kan op allerlei vlakken: Je kan een rondje wandelen, een korte hardlooprun doen, iets creatief maken en verkopen, maar het allerbelangrijkste is: blijf bezig met je vitaliteit.

Geïnspireerd en wil je in actie komen? Dat kan makkelijk via ons eigen actieplatform: https://www.inactievoorparkinson.nl/

ParkinsonNL wil zo snel mogelijk de ziekte afremmen en genezen en tegelijk de zorg verbeteren voor mensen die nú parkinson hebben. Daarom investeren we in onderzoek en innovaties die het verschil maken voor mensen met parkinson.