Parkinson dementie

Parkinson dementie:   

* 35 tot 55% van de mensen met de ziekte van Parkinson krijgt dementie.

* Mannen zouden meer kans hebben op parkinson dementie dan vrouwen.

* Het begint meestal 10 tot 15 jaar na het begin van de ziekte van Parkinson.

Wat is parkinson dementie?

Wie de ziekte van Parkinson heeft, heeft een verhoogde kans op dementie (niet op Alzheimer). Bij parkinson dementie krijg je naast de symptomen die door de ziekte van Parkinson worden veroorzaakt ook andere klachten. Denk bijvoorbeeld aan moeite hebben met denken en spreken. Ook informatie ophalen en abstract denken lukt steeds minder goed. 

Wat is het verschil tussen dementie en parkinson dementie? 

Bij sommige mensen met parkinson lijkt het verloop van de dementie op die van de ziekte van Alzheimer. De dementie die bij de ziekte van Parkinson optreedt, is niet hetzelfde als de dementie bij de ziekte van Alzheimer. Bij die laatste staat het vergeten van gebeurtenissen of het niet (meer) herkennen van bekenden op de voorgrond. Bij mensen met parkinson levert dit problemen op bij planning en organisatie en met het uitvoeren van dubbeltaken. Deze vorm van dementie komt vaak pas voor in een latere fase van parkinson.

Welke vorm van dementie bij parkinson? 

Dementie is een verzamelnaam voor tientallen ziektes.

Bij verschijnselen van dementie die voor of binnen een jaar ontstaan nadat je motorische symptomen kreeg, wordt dit Lewy Body dementie genoemd. Als de verschijnselen van dementie pas later in het verloop van de ziekte van Parkinson optreden (minimaal een jaar na het begin van de motorische klachten) noem je dit parkinson dementie. Bij beiden vind je overigens bepaalde eiwitafzettingen in de hersenen. Dit noem je Lewy-lichaampjes. 

Helaas kunnen mensen met de ziekte van Parkinson ook andere ziekten ontwikkelen. Zo kan er los van parkinson bijvoorbeeld ook sprake zijn van een andere type dementie, zoals vasculaire dementie of de ziekte van Alzheimer. Neurologisch onderzoek en het tijdsbeloop kan vaak duidelijk maken om welke vorm van dementie het gaat. 

Hoe ontstaat dementie bij parkinson? 

Parkinson dementie ontstaat in de hersenen, in het gebied dat ook door de ziekte van Parkinson is aangetast. De ziekte van Parkinson ontstaat doordat hersencellen in de zwarte kern (substantia nigra in de hersenstam) langzaam afsterven. Hierdoor wordt te weinig van het stofje dopamine aangemaakt. Dit stofje is een boodschapperstof en zorgt ervoor dat zenuwcellen met elkaar kunnen communiceren. Als dit proces verstoort raakt, heeft dat veel impact op iemands manier van leven. 

Bij parkinson dementie zijn daarnaast vaak eiwitopstapelingen in de hersenen aanwezig. Dit noem je Lewy-lichaampjes. Parkinson dementie begint meestal tien tot vijftien jaar na het begin van de ziekte van Parkinson. Mannen zouden meer kans hebben om parkinson dementie te krijgen dan vrouwen.

Lees ook → Doe de korte kennistest en ontdek wat jij weet over parkinson en de hersenen

Parkinson dementie symptomen 

Er zijn verschillende verschijnselen van parkinson dementie. Het minder goed kunnen ophalen van informatie is er bijvoorbeeld één van. Net als langzamer denken en praten en minder goed abstract denken. Het onderscheid tussen de ziekte van Parkinson en parkinson dementie is soms lastig te maken. Dit komt omdat bepaalde verschijnselen of klachten overlappen. Denk bijvoorbeeld aan depressies en concentratieproblemen. 

Er zijn ook symptomen die daarnaast specifiek bij parkinson dementie horen. Naast de eerder genoemde symptomen zijn dit ook: verschillende zaken tegelijk doen, bewegingen starten of afremmen, minder goed kunnen handelen als er iets onverwachts gebeurt en moeite hebben met spreken en het gebruik van taal.

Parkinson dementie behandeling 

Een neuroloog kan onderzoeken welke mogelijke oorzaken er zijn voor de klachten die iemand ervaart. Hij of zij kan besluiten om bij parkinson dementie om medicijnen voor te schrijven. De dementie zelf kan niet behandeld worden, wel kan medicatie gegeven worden om symptomen te verminderen. Ook een training en aanpassingen in het dagelijkse leven kunnen helpen bij het omgaan met de verschijnselen, zoals geheugenproblemen. Een huisarts, parkinsonverpleegkundige of ergotherapeut kunnen hier advies over geven.  

Parkinson dementie verloop  

Parkinson dementie verergert in de loop van de tijd, net als de ziekte van Parkinson. Er is helaas nog geen oplossing voor handen, maar je kunt wel een aantal dingen doen om de achteruitgang te vertragen en je hersenen zo fit mogelijk te houden.

Zo kan het aanhouden van vaste gewoonte helpen om langer zo zelfstandig mogelijk te functioneren. Er zijn ook hulpmiddelen die kunnen helpen hierbij, zoals het maken van een planning, het bijhouden van een (online) agenda of een sprekend horloge dat helpt herinneren aan wat je op een bepaald moment moet doen. 

Lees ook → Sporten houd je hersenen fit

Parkinson dementie medicatie 

Er is geen medicijn dat parkinson dementie kan genezen. Wel zijn er verschillende medicijnen die gebruikt worden om de gevolgen van de ziekte te verminderen. Zo kunnen bijvoorbeeld helpen het geheugen en het dagelijks functioneren te verbeteren.

Zo worden galantamine, rivastigmine en donepezil gebruikt bij de symptomen van parkinson dementie. Een neuroloog kan adviseren bij het gebruik hiervan, bij vragen of bijwerkingen. 

Over ParkinsonNL

Parkinson is de snelst groeiende hersenziekte in Nederland. ParkinsonNL zet alles op alles om de ziekte af te remmen en, uiteindelijk, te voorkomen. Dat doen we door te investeren in baanbrekend onderzoek, innovaties en voorlichting. Help mee. Met jouw donatie maak je dit mede mogelijk.