Wat is parkinson?
Parkinson is de snelstgroeiende hersenziekte van dit moment. Toch weten we nog weinig van de ziekte. Wist jij bijvoorbeeld dat er naast de ziekte van Parkinson ook nog parkinsonismen bestaan? Samen noemen we ze parkinson.
Een hersenziekte die ook jonge mensen treft
Parkinson uit zich vaak in de vorm van een bewegingsstoornis, waarbij zenuwcellen in je hersenen in snel tempo afsterven. Daardoor krijg je veel verschillende klachten, zoals beven, stijve spieren, evenwichtsproblemen en te weinig of traag bewegen.
In 2022 telde Nederland 67.000 mensen met parkinson. Bij ongeveer 25% van hen uitte de ziekte zich al voor de leeftijd van 65 jaar.
In 2022 telde Nederland 67.000 mensen met parkinson. Bij ongeveer 25% van hen uitte de ziekte zich al vóór de leeftijd van 65 jaar. Een aanzienlijk aantal mensen is onder de 50 of zelfs 40 jaar.
In de periode 2015 tot 2040 wordt verwacht dat het aantal mensen met de ziekte van Parkinson met 56% zal toenemen. Naast vergrijzing en een toegenomen overleving, zijn er sterke aanwijzingen dat deze groei een relatie heeft met vervuilende stoffen in onze omgeving, zoals pesticiden.
Parkinson-expert Bas Bloem (hoogleraar Neurologische Bewegingsstoornissen aan Radboudumc) noemt parkinson de enige hersenziekte ter wereld waar je zo invalide van wordt. Parkinson is progressief. Dat betekent dat je er steeds meer last van krijgt. De klachten verschillen per persoon. Net als het tempo waarin de ziekte erger wordt.
De ziekte is ook chronisch. Tot nu toe kun je er niet van genezen. Bewijs dat je sneller sterft door de ziekte van Parkinson is er niet.
Ongeveer 1 op de 22 mensen in Nederland krijgt parkinson.
De ziekte komt relatief vaker voor bij mannen dan bij vrouwen: van elke 100
personen met parkinson in Nederland, zijn er 60 man en 40 vrouw.
Wat is atypisch parkinsonisme?
Naast de ziekte van Parkinson bestaat er ook nog atypisch parkinsonisme. Atypisch parkinsonisme is een verzamelnaam voor ziektes die lijken op de ziekte van Parkinson, maar die veroorzaakt worden door een ander onderliggend ziekteproces. Atypische parkinsonismen zijn goed voor ruim 30% van de gestelde parkinson diagnoses. Ten opzichte van de ziekte van Parkinson, ontwikkelen deze ziektes zich sneller, zijn nog moeilijker te behandelen en gaan gepaard met een kortere levensduur van mogelijk 5 tot 12 jaar na diagnose.
De symptomen van de ziekte van Parkinson
De symptomen verschillen per mens en zijn afhankelijk van het soort parkinson dat je hebt. De symptomen kun je verdelen in motorische klachten (die te maken hebben met bewegen) en niet-motorische klachten.
Motorische klachten
- Problemen met normale activiteiten, zoals lopen, aankleden, praten of eten (te weinig of langzaam bewegen)
- Beven van de armen en soms ook benen (trillen)
- Verhoogde spierspanning (stijfheid)
- Moeite met evenwicht bewaren en vallen (balans)
Niet-motorische klachten
- Pijn
- Langzaam denken en dingen vergeten (dementie)
- Problemen met plannen en het uitvoeren van activiteiten
- Slecht slapen
- Somberheid, angst en depressie
Help parkinson stoppen
‘Wat is parkinson?’ in begrijpelijke taal
De animatie ‘Wat is de ziekte van Parkinson? (in begrijpelijke taal)’ maakt parkinson in 2,5 minuut begrijpelijk, voor iedereen! Want goede parkinsonzorg is voor iedereen!
Deze animaties zijn mede mogelijk gemaakt door co-financiering vanuit de Postcode Loterij en de VWS.
Nog veel te ontdekken over de oorzaken van parkinson
Onderzoekers zetten de komende jaren alles op alles om de oorzaken van parkinson te ontdekken. Wel weten we al dat de hersenen van mensen met de ziekte van Parkinson te weinig dopamine aanmaken. Hierdoor kunnen zij steeds moeilijker hun spieren aansturen.
Bij parkinsonismen zit dat net even anders. Daar gaat iets mis met het opvangen van de dopamine. Medicijnen die mensen met de ziekte van Parkinson gebruiken, werken daardoor minder of niet bij mensen met atypisch parkinsonisme.