Hoofdinhoud

Kan een smartwatch iemand met parkinson thuis betrouwbaar monitoren? Dat kan inderdaad, zo blijkt uit de Parkinson op Maat studie. Onderzoeker Luc Evers: ‘De meest bijzondere bevinding was dat de metingen met het horloge in de thuissituatie bij veel deelnemers een ander beeld gaven dan dezelfde metingen in het ziekenhuis.’

De Parkinson Op Maat studie is een onderzoek naar het verloop van de ziekte van Parkinson. Door een grote groep mensen met parkinson twee jaar lang te volgen, willen onderzoekers van het Nijmeegse Radboudumc nieuwe kennis opdoen en een basis leggen voor persoonsgerichte behandelingen. Tijdens de studie, waarbij 520 mensen met de ziekte van Parkinson werden gevolgd, is getest of een slim horloge, ontwikkeld door Verily, in staat is om de symptomen van Parkinson op een betrouwbare manier te meten in de thuissituatie.

Slim klokje

Deelnemers aan het onderzoek droegen een smartwatch voor medisch onderzoek, tot wel 23 uur per dag. Hiermee werd zoveel mogelijk data verzameld om meer inzicht te krijgen in de ziekte van Parkinson. Het horloge bevat verschillende sensoren waarmee belangrijke parkinsonklachten in kaart kunnen worden gebracht. Denk bijvoorbeeld aan een verandering bij het lopen en trillen. Ook andere, minder bekende niet-motorische klachten kunnen door middel van het horloge worden geregistreerd. Denk hierbij aan slaapproblemen, veranderingen in de regulatie van de hartslag en de effecten van stress.  

Opvallende uitkomsten 

Inmiddels zijn de eerste uitkomsten bekend. De gegevens die zijn verzameld laten zien dat slimme horloges kunnen bijdragen aan het vaker en betrouwbaarder beoordelen van hoe het thuis met iemand gaat. Dit biedt unieke nieuwe mogelijkheden voor zowel de zorg als onderzoek naar nieuwe behandelingen. 

Genoeg reden om een van de onderzoekers Luc Evers eens te vragen hoe dit precies zit, naar het belang van de studie en de uitkomsten.

Lees ook → dit doet ParkinsonNL met jouw donatie

Waarom is dit zo’n belangrijk onderzoek?

‘In de Parkinson op Maat studie ontwikkelen we nieuwe digitale graadmeters voor de ziekte van Parkinson. Dit is juist nu heel belangrijk, omdat er veel nieuwe behandelingen worden ontwikkeld om de ziekte af te remmen, waarvan de effecten op een betrouwbare manier moeten worden aangetoond. Op dit moment brengen we Parkinson nog vooral in kaart door beoordelingen in het ziekenhuis. Tijdens zo’n korte momentopname is het echter lastig om een goed beeld te krijgen: de ernst van Parkinson klachten kan sterk wisselen, bijvoorbeeld door de medicijnen of stress. Dankzij de smartwatch die in het onderzoek wordt gebruikt kunnen we mensen veel vaker meten, op een objectieve manier, en in hun eigen leefomgeving.’ 

Daarnaast is het ook een uniek onderzoek, in welke zin?

‘De Parkinson op Maat studie is uniek in meerdere opzichten. In de eerste plaats is het verreweg de grootste Parkinson studie naar een draagbare sensor ter wereld, en worden mensen veel langer gevolgd dan in eerdere studies: 520 deelnemers dragen het horloge iedere dag gedurende 2 tot 3 jaar. Met dit geavanceerde horloge kunnen we op afstand de data van verschillende sensoren verzamelen. Dit gebeurt op twee manieren: continu op de achtergrond, en door deelnemers op gerichte tijdstippen een serie testen te laten uitvoeren met behulp van het horloge, een soort neurologisch onderzoek op afstand.

Vervolgens gebruiken we verschillende machine learning technieken om Parkinson-specifieke informatie uit de grote hoeveelheden ruwe sensordata te herleiden. Met behulp van de bewegingssensoren kunnen we bijvoorbeeld tremor en veranderingen in het looppatroon in kaart brengen. Maar dankzij andere sensoren kunnen we ook kijken naar minder bekende – maar zeker niet minder belangrijke – niet-motorische klachten. Bijvoorbeeld naar slaapproblemen, veranderingen in de regulatie van de hartslag en de effecten van stress.’

Lees ook → deze onderzoeken maakt ParkinsonNL mede mogelijk

Wat is de meest onverwachte uitkomst? 

Ten eerste zijn we enorm dankbaar voor de hoge motivatie onder deelnemers. Zelfs na jarenlang gebruik dragen mensen het horloge gemiddeld 22 uur per dag, waardoor we unieke inzichten kunnen krijgen in hoe de ziekte zich over langere tijd ontwikkelt. De eerste gepubliceerde resultaten laten zien dat het horloge goed in staat is om de kernsymptomen van de ziekte van Parkinson betrouwbaar te meten in de thuissituatie. Bovendien was het mogelijk om effecten van de Parkinson medicatie zoals levodopa op afstand te meten. Maar de meest bijzondere bevinding was dat de horloge metingen in de thuissituatie bij veel deelnemers een ander beeld gaven dan dezelfde metingen in het ziekenhuis. Dankzij dit soort innovaties kunnen we daardoor een veel completer en ook nauwkeuriger beeld krijgen van de ernst van de Parkinson.’ 

Wat betekenen de uitkomsten voor (de behandeling van) mensen met parkinson? 

De volgende stap is om te kijken of het slimme horloge kan worden gebruikt om ziekteprogressie over langere tijd te meten. De huidige resultaten zijn een belangrijke stap naar een nieuwe digitale thermometer voor Parkinson, en dit kan grote betekenis hebben voor toekomstig wetenschappelijk onderzoek in dit veld. Voor studies naar nieuwe, ziekte-remmende therapieën zijn op dit moment grote groepen mensen nodig die voor zeer lange tijd moeten worden gemeten. We hebben nu een instrument beschikbaar dat het effect van nieuwe behandelingen beter kan aantonen, op een objectieve manier, en bij mensen thuis. Dit brengt ons weer een stapje dichter bij het uiteindelijke doel: bewezen nieuwe behandelingen die niet alleen Parkinson symptomen kunnen verminderen, maar daadwerkelijk het onderliggende ziekteproces kunnen afremmen. 

Ook bieden de thuismetingen met het horloge kansen om de zorg voor mensen met Parkinson te verbeteren, door meer inzicht te geven in het beloop thuis. Hiermee kan de behandeling in de toekomst beter worden afgestemd op de persoonlijke situatie, bijvoorbeeld door te helpen bepalen op welke momenten van de dag mensen het beste hun medicijnen kunnen innemen.’

Parkinson is de snelst groeiende neurologische aandoening ter wereld. Bij ouderen én – steeds vaker – op jongere leeftijd. Met deze gevoelde urgentie gaat ParkinsonNL het verschil maken op het gebied van onderzoekinnovatie en voorlichting. Wil je weten hoe jij ons daarbij kunt helpen?