De oorzaken van de ziekte van Parkinson worden nog niet goed begrepen. Daarom is het van belang om medicijnen te ontwikkelen en te testen die zich op verschillende biologische routes richten. Zo kan bepaald worden welke medicijnen nuttig zijn bij de behandeling van symptomen en welke kunnen worden toegediend om de ziekte te remmen of stoppen. Sinds 2020 publiceren de Michael J Fox Foundation, Cure Parkinson’s en ervaringsdeskundigen jaarlijks een overzicht van alle klinische onderzoeken die gaande zijn naar medicijnen voor de ziekte van Parkinson. Ze gebruiken hiervoor gegevens vanuit de database ClinicalTrials.gov.
Begin dit jaar waren dat 136 klinische onderzoeken, waarvan 35 die in 2024 zijn gestart. Vorig jaar waren er 139 lopende onderzoeken. Iets meer dan de helft van de lopende onderzoeken is gericht op medicijnen die de symptomen van de ziekte beïnvloeden (56 procent). Iets minder dan de helft is gericht op medicijnen die de voortgang van de ziekte afremmen (44 procent).
Symptomen beïnvloeden
Mensen met parkinson kunnen veel last hebben van bepaalde symptomen van de ziekte. Daarom is onderzoek naar medicijnen die die symptomen beïnvloeden belangrijk. Het meeste onderzoek is momenteel gaande naar dyskinesie of onwillekeurige bewegingen, gevolgd door onderzoek naar problemen met denken (cognitieve klachten), waaronder dementie bij parkinson, depressie, psychoses en hallucinaties. Dit jaar lopen er meer onderzoeken naar medicijnen voor niet-motorische symptomen dan vorig jaar.
Voortgang van de ziekte afremmen
De makers van het overzicht hebben de onderzoeken ingedeeld naar het systeem in het lichaam waarop het onderzochte medicijn inwerkt en merken op dat er onderzoek loopt naar veel verschillende aanknopingspunten. Opvallend is dat het aantal onderzoeken naar het remmen van ontstekingsprocessen sinds vorig jaar is verdubbeld naar zes. Deze trend zal zich waarschijnlijk doorzetten omdat wetenschappers tegenwoordig denken dat ontsteking belangrijk is in de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson. Verder valt op dat het aantal onderzoeken naar het GBA-gen is toegenomen.
Drie fasen van onderzoek
Klinisch onderzoek naar medicijnen bestaat uit drie verschillende fasen. In fase 1 wordt de veiligheid van een medicijn onderzocht. Dit gebeurt vaak met gezonde vrijwilligers en soms met mensen die de ziekte hebben. In fase 2 wordt onderzocht of het medicijn op korte termijn veilig gebruikt kan worden en of er aanwijzingen zijn dat het effectief is, dus invloed heeft op de ziekte waarvoor het bedoeld is. Dit gebeurt met mensen die de ziekte hebben. In fase 3 wordt de veiligheid op de lange termijn onderzocht en de werking bij een grote groep mensen die de aandoening hebben.
Lastige laatste fase
Uit het jaarlijkse overzicht blijkt dat het merendeel van de lopende onderzoeken naar medicijnen tegen parkinson in fase 2 zit (58 procent). Dertig procent bevindt zich in fase 1 en slechts twaalf procent bevindt zich in fase 3. Van de zestien onderzoeken die zich in die laatste fase bevinden, zijn maar drie onderzoeken gericht op medicijnen die de ziekte moeten afremmen. Een conclusie van het rapport is dat er veel medicijnen in ontwikkeling zijn voor de ziekte van Parkinson die op veel verschillende biologische routes gericht zijn. Er is echter meer voortgang nodig in de laatste fase van het ontwikkelen van met namen ziekte-remmende medicijnen zodat deze ook daadwerkelijk beschikbaar komen voor mensen met parkinson.
Bron: Parkinson’s Disease Drug Therapies in the Clinical Trial Pipeline: 2024 Update
ParkinsonNL wil zo snel mogelijk de ziekte afremmen en genezen en tegelijk de zorg verbeteren voor mensen die nú parkinson hebben. Daarom investeren we in onderzoek en innovaties die het verschil maken voor mensen met parkinson.