Foto: Mariëtte Robijn © Wim Rozenberg
Snelheid, kracht, conditie, flexibiliteit en coördinatie. Daar draait het om bij boksen. Juist daarom is deze sport ook zo goed voor mensen met parkinson, vindt Mariëtte Robijn. Samen met andere sporters met parkinson runt ze de vereniging ParkinsonSport.nl. In de bokszaal is de ziekte even op de achtergrond.
De schijf van vijf
Op haar 47e krijgt Mariëtte de diagnose ziekte van Parkinson. Nu negen jaar later is ze gecertificeerd fitness- en bokstrainer. “Boksen leert je vaardigheden die zó belangrijk zijn”, vertelt Mariëtte die vanuit Coronel Sports in Huizen samen met haar team een boks- en fitnessprogramma voor mensen met parkinson biedt. “Vaardigheden zoals in balans blijven, verplaatsen door de ruimte en controle van bewegingen. Want veilig bewegen, zonder te vallen, is uiteindelijk waar het om gaat. Voor veel mensen met parkinson is vallen de grootste angst. Maar boksen is meer dan dat. Ik noem onze bokstrainingen ook wel de schijf van vijf: snelheid, kracht, conditie, flexibiliteit en coördinatie. Buiten dat, boksen is gewoon ontzettend leuk.”
Samen met andere parkinsonpatiënten
Mariëtte groeit op in een bos op de Veluwe. Ze is lenig en als het even kan klimt ze elke dag in bomen. Haar hand-voetcoördinatie ontwikkelt zich daardoor extra goed. Daar heeft ze nu nog voordeel van bij het sporten. Boksen is een sport waar ze voor haar ziekte veel vooroordelen over heeft. Totdat fysiotherapeut Heleen Burghout haar overhaalt om het eens te proberen, boksen samen met andere parkinsonpatiënten. Ze begint met lange tanden. Binnen vijf minuten is ze om. Zo goed voelt het; de bewegingen, de coach, de groep en de sfeer. Ze merkt dat sporten, en dan vooral boksen, haar enorm goed doet. Op haar 54e doorloopt ze de opleiding Fitnesstrainer A bij NL Actief en behaalt ze haar Boksfit-diploma bij de Boksbond. Ze doet nu de opleiding Fitnesstrainer B met als specialisatie bewegingsdeskundige niet aangeboren hersenletsel.
Rock Steady Boxing
Twee jaar geleden richtte Mariëtte samen met een aantal andere mensen de vereniging ParkinsonSport.nl op, een vereniging voor en door mensen met parkinson. Ze doen bewust alles zelf, omdat ze precies weten waarover het gaat. Mariëtte en mede-oprichter Wim Rozenberg zijn gecertificeerd aanbieder van het Amerikaanse Rock Steady Boxing (RSB), een non-contact boksprogramma, 100% toegesneden op de symptomen van parkinson. Het boksen gebeurt op elkaars handschoen, op de bokszak of gewoon voor de spiegel. Mariëtte verwerkt de nieuwste wetenschappelijke inzichten in de trainingen. Boksen is nog steeds de noemer, maar de focus is verschoven van afwisseling, spelletjes en multi-tasken naar het trainen van nieuwe, veilige bewegingspatronen. De trainingen bestaan dan ook uit een compleet pakket aan loop- en wendbaarheidsoefeningen, rekken en strekken op een matje, krachttraining en natuurlijk boksen. In de warming-up en coolingdown zijn ook altijd parkinsonspecifieke oefeningen verwerkt.
Je eigen trainer zijn
“Zodra de training begint, is het werken geblazen,” zegt Mariëtte. “Ook al zie je in de spiegel een lichaam dat hapert. Want het is soms wel even slikken om naar jezelf te kijken in de spiegel, maar daar zet je je overheen. Je durft te zien waar het hapert en werkt er de hele training aan. Met als doel je eigen fulltime trainer zijn. Ik coördineer mijn bewegingen door in mezelf woorden te zeggen bij de beweging, zoals directe, hoek of paaats. Als ik zo’n woord in mijn binnenste zeg, dan koppel ik mijn stem aan de beweging van mijn hand en voet. Met een interne stem regisseer ik zo mijn bewegingen van top tot teen. Ik geef mezelf eigenlijk constant opdracht om dingen te doen. Die interne stem gebruik ik ook buiten de bokszaal. Eigenlijk 24 uur per dag. Als je dan een nieuw wetenschappelijk onderzoek tegenkomt dat de voordelen van die manier van ‘cueing’, dat wil zeggen aansturing, beschrijft, dan weet ik dat het klopt wat we doen.”
Wetenschappelijk nieuws
Mariëtte volgt al jaren onderzoeken en studies over de ziekte van Parkinson. Ze doet ook zelf mee aan onderzoeken. Pas geleden rondde ze een online training van een Amerikaanse innovatieve parkinson-trainer af, gesponsord door de American Parkinson Foundation. In de 30 sessies kwamen de nieuwste ideeën over sport en parkinson voorbij.
Half september komt wetenschappelijk nieuws naar buiten specifiek over Rock Steady Boxing: “Een studie met ruim 1700 deelnemers laat zien dat mensen met parkinson die actief deelnemen aan een RSB-programma een zeer positief effect ervaren op hun welbevinden. Ze voelen zich beter, zijn optimistischer, minder bang om te vallen en voelen zich minder moe dan mensen die niet of weinig sporten. De studie laat helaas nog niet zien of RSB ook een blijvend positief effect heeft op motorische symptomen, zoals lopen, balans, kracht en conditie.”
Boksen als medicatie?
Wetenschappelijk bewijs dat boksen de ziekte van Parkinson vertraagt, is ze niet tegengekomen: “Er is sowieso niets dat de progressie vertraagt. Maar het mooie van boksen is dat als je de techniek en de vaardigheden van deze vechtsport echt gaat beheersen, je de symptomen van parkinson beter en langduriger kunt managen. Waardoor je langer veilig kunt bewegen en langer zelfstandig kunt leven.”
Er zijn mensen die boksen en andere sporten zien als parkinsonmedicatie. Mariëtte is niet zo stellig: “Zonder parkinsonmedicatie kán ik niet eens boksen. Boksen en pillen versterken elkaar wel, ze vullen elkaar aan. Sporten heeft sowieso een positieve invloed op hoe het met je gaat. Ook als je geen parkinson hebt.”