Dossier Glyfosaat
De zorgen over de effecten en risico’s van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de land- en tuinbouw op mens en milieu zijn groot. In Nederland is het aantal mensen met parkinson de afgelopen tien jaar met 30 procent toegenomen. Er zijn sterke aanwijzingen dat dit veroorzaakt wordt door vervuilende stoffen in onze omgeving, zoals bestrijdingsmiddelen.
Natuur & Milieu, de Parkinson Vereniging (onderdeel van Parkinsonalliantie Nederland, waar ook ParkinsonNL deel vanuit maakt), de FNV en een brede coalitie van maatschappelijke organisaties roepen, middels een Manifest Bestrijdingsmiddelen, de overheid op om haar verantwoordelijkheid te nemen en ervoor te zorgen dat de natuur herstelt en te zorgen voor een gezonde omgeving waar alle Nederlanders veilig kunnen wonen, werken en recreëren.
Het onderwerp is nu meer dan ooit actueel omdat over een half jaar de toelating van Glyfosaat op de Europese markt verloopt. De Glyphosate Renewal Group heeft een aanvraag ingediend voor hernieuwde toelating. Vijf jaar geleden stemde de EU voor toelating van het omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat voor een periode van 5 jaar. Intensieve lobby vanuit verschillende milieu- en gezondheidsorganisaties worden ingezet om hernieuwde toelating (voor 10 jaar!) te voorkomen.
De kracht van lobby en de rol van ParkinsonNL →
Wat is er ondertussen gebeurd in 2023?
NOVEMBER 16
Vijftien EU-landen stemden op 16 november voor de tweede keer over de toelating van glyfosaat voor 10 jaar, maar ze raakten het wederom niet eens. Niet over het weigeren van de vergunning, maar ook niet over het verlengen. Onder meer Frankrijk, Duitsland en ook Nederland onthielden zich van een stem. Wanneer de lidstaten het niet eens zijn, kan de Europese Commissie zelf een besluit nemen. Deze besloot de vergunning met 10 jaar, tot 2033, te verlengen.*
Een enorme teleurstelling voor veel mensen met de ziekte van Parkinson. Zij voelen zich niet serieus genomen door Minister Adema wat betreft het leed dat glyfosaat bij hen heeft veroorzaakt. Door stelling te nemen had hij toekomstige slachtoffers kunnen voorkomen. ParkinsonNL blijft zich samen met de Parkinson Vereniging inzetten en blijft zorgen dat dit – ondanks deze goedkeuring – op de politiek agenda blijft staan.
Blijf ons steunen in de strijd tegen pesticiden en draag bij aan meer wetenschappelijk onderzoek.
NOVEMBER 13
Wetenschappelijke brandbrief: Neem de onafhankelijke wetenschap serieus bij het besluit over Glyfosaat
Een groep van 159 wetenschappers gelieerd aan universiteiten en onderzoeksinstituten vanuit verschillende disciplines schreven een brandbrief met een dringende oproep aan het kabinet, specifiek de demissionaire minister Adema en Kuipers: neem de gezondheid van mensen en de bescherming van de natuur serieus. Weeg bij uw besluit recente en onafhankelijke wetenschappelijke inzichten zwaar mee.
OKTOBER 13
Stemming Europese Unie verlenen handelsvergunning / hernieuwde toelating Glyfosaat
Vijftien EU-landen stemden over de toelating van glyfosaat voor tien jaar in Europa, maar een gekwalificeerde meerderheid werd niet gehaald – noch vóór noch tegen. Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) onthield zich van een stem.
OKTOBER 12
Artikel Groene Amsterdammer
De Europese voedseltoezichthouder (EFSA) hield belangrijke informatie over parkinson achter bij de goedkeuring van glyfosaat. Zorgen over mogelijke verbanden tussen het bestrijdingsmiddel en de ziekte groeien ondertussen snel. Toch durft landbouwminister Adema geen stelling te nemen.
De gezondheidsrisico’s van glyfosaat – De Groene Amsterdammer →
OKTOBER 11
Artikel NRC
Steeds meer Parkinson: verbied glyfosaat (Bas Bloem en Tjitske Boonstra) →
SEPTEMBER 28
Uitzending Zembla
Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft informatie achtergehouden over de risico’s van meerdere bestrijdingsmiddelen voor omwonenden. De gegevens zijn niet met de verantwoordelijk staatssecretaris gedeeld en dus ook niet met de Tweede Kamer.
Bestrijdingsmiddelenautoriteit Ctgb verzweeg risico’s voor omwonenden – Zembla – BNNVARA →
SEPTEMBER 15
Artikel NOS
Steeds meer mensen met parkinson, ook twintigers en dertigers (nos.nl) →
SEPTEMBER 13
Adema reageert op de kamermotie die hem aanraadt tegen te stemmen
Tweede Kamer roept landbouwminister Piet Adema op in Brussel tegen de hernieuwde Europese toelating van glyfosaat te stemmen. Een motie van Kamerleden Leonie Vestering (PvdD) en Laura Bromet (GroenLinks) werd donderdagmiddag gesteund door SP, Volt, Denk, PvdA, D66, Kamerlid Omtzigt, ChristenUnie en PVV.
Reactie op de aangenomen motie glyfosaat →
SEPTEMBER 9
Tweede Kamer roept Adema op om tegen te stemmen
Tweede Kamer roept landbouwminister Piet Adema op in Brussel tegen de hernieuwde Europese toelating van glyfosaat te stemmen. Een motie van Kamerleden Leonie Vestering (PvdD) en Laura Bromet (GroenLinks) werd donderdagmiddag gesteund door SP, Volt, Denk, PvdA, D66, Kamerlid Omtzigt, ChristenUnie en PVV.
Kamer roept Adema op tegen nieuwe toelating glyfosaat te stemmen →
AUGUSTUS
The Green EFA (European Parlement) zet petitie op om tegen verlenging glyfosaat te stemmen.
Verbied glyfosaat (en bescherm onze natuur) – Greens EFA (greens-efa.eu) →
AUGUSTUS 25
Stichting Natuur & Milieu publiceert rapport
Rapport constateert dat in veel oppervlaktewateren sprake is van normoverschrijding van de daarin aangetroffen gewasbeschermings-middelen.
Bestrijdingsmiddelen-in-en-om-natuur-en-recreatiewater-Natuur-Milieu-2023.pdf (natuurenmilieu.nl) →
AUGUSTUS 8
Artikel NRC ‘Hoe Syngenta een studie naar glyfosaat en hersenschade meer dan 20 jr achterhield
Hoe Syngenta een studie naar glyfosaat en hersenschade meer dan twintig jaar achterhield – NRC →
JULI 26
Publicatie herbeoordeling van de werkzame stof glyfosaat (EFSA)
De Europese ministers baseren hun besluit op de uitkomsten van dit rapport. Dit rapport is duidelijk over de risico’s voor de natuur. Het middel is schadelijk voor ons waterleven en de kwaliteit van ons water. Daarnaast is het erg giftig voor veel zoogdieren. Over de gevolgen voor mensen geeft het rapport minder duidelijkheid. Er is nog te weinig data beschikbaar om te kunnen beoordelen of glyfosaat schadelijk is als wij het als consument binnenkrijgen. Daarnaast zijn er op dit moment geen goede methoden om te onderzoeken of dit middel een schadelijke invloed heeft op de werking van onze darmen, terwijl wetenschappers hier wel voor waarschuwen, legt het rapport van European Food Safety Authority deze relatie niet. De studies die in de EU gebruikt worden om tot dit antwoord te komen, zijn grotendeels afkomstig vanuit de producent van glyfosaat zelf….
De World Health Organisation heeft eerder wel aangegeven dat het middel mogelijk kankerverwekkend is. Daar spreken ze elkaar dus tegen.
Een zelfde situatie speelt rond het onderzoek naar neurotoxiciteit, en de relatie tussen glyfosaat en bijvoorbeeld Parkinson.
APRIL 25
Manifest Bestrijdingsmiddelen aangeboden aan Tweede kamer
- Aangeboden doorNatuur & Milieu, de FNV en de Parkinson Vereniging (onderdeel van Parkinsonalliantie Nederland, waar ook ParkinsonNL deel vanuit maakt). Het manifest is ondertekend door 36 maatschappelijke organisaties. Het manifest roept politici en beleidsmakers dringend op om onderstaande punten mee te nemen in hun plannen, beleid en besluiten:
- Pas het voorzorgsbeginsel toe (bij twijfel niet toelaten, maar nader onderzoek)
- Zorg voor een gezonde en veilige leefomgeving
- Zorg voor een veilige werkomgeving
- Bescherm de biodiversiteit en waterkwaliteit
- Versnel de transitie naar natuur inclusieve en biologische landbouw
- Ondersteun het Europese doel van 50% minder bestrijdingsmiddelen in 2030, stem tegen de verlenging van glyfosaat